Lezend in het boek Primitieve Dagen (aanrader voor surfers) werd duidelijk verteld hoe golven ontstaan. Super interessant. Vervolgens las ik op het wetenschapsforum misschien nog wel een duidelijker stuk over het ontstaan van golven. En kwamen we een goede video van het Klokhuis tegen. Maar ook het feit, dat er ooit eens golven van 20 meter in de Noordzee zijn gemeten.
Hoe ontstaan golven?
Golven ontstaan door 2 gebeurtenissen: zwaartekracht en wind.
De meeste golven ontstaan midden op zee waar een storm (vaak een lagedruk gebied) waait. De wind kan waaien uit alle richtingen, maar uiteindelijk gebeurt er het volgende:
Een wateroppervlak heeft een spanning. Deze spanning wordt verstoord door wind, dit zorgt voor de vorming van kleine rimpels. Denk aan het gooien van een steen in het water.
Op deze rimpels heeft de wind meer grip dus zullen deze rimpels alleen maar groter worden, dit is het begin van een golf. Nadat de wind zijn werk heeft gedaan gaan de golven rollen over de zee/ oceaan. Ze zullen ook groepjes vormen (sets).
Hoe verder een swell (golven) reist, hoe meer afstand ertussen die sets komt. Ze zullen wel hoogte verliezen als ze ver reizen, maar dan zijn ze meestal wel beter geordend, ‘cleaner’.
Er zijn drie swell types:
- Groundswell, is de krachtigste, grootste swell, ze komen van ver, en kunnen hele grote afstanden afleggen. Die vind je in Frankrijk, Portugal en Spanje.
- Windswell, ontstaat door wind vrij dichtbij, daarom is het meestal een korte, ongeordende swell, zoals wij ze vaak zien in Nederland. Engeland ligt immers in de weg voor de groundswells die ons anders zou bereiken.
- Dan heb je nog tropische stormen, ook orkanen genoemd. Dit type swell ontstaat alleen maar in bepaalde seizoenen, wanneer het verschil tussen lucht en zeewater temperatuur het grootst is. Ze kunnen ongelooflijk mooie golven produceren die lang blijven hangen en krachtig zijn.
Af en toe krijgen we toch iets van een groundswell in Nederland. Als het ver boven Schotland, bijvoorbeeld bij Spitsbergen een hevige storm is geweest. Dan beginnen de golven onze kant op te rollen. En als de wind strak uit het Noorden komt, dan komen de golven vol bij ons aan. En als de wind dan voor onze kust wegvalt, is het classic. Denk aan een dag als 26 september 2010.
Wanneer breken golven aan de kust?
Een rif, al dan niet een kunst matig rif, zandbanken, of de bodem van de oceaan/zee zorgen er voor dat een golf breekt. Als een golf de bodem begint te voelen, gaat hij vertragen. Dit bepaalt in grote mate de snelheid van de golf die je gaat surfen. Als de golf al van ver begint te vertragen, ga je trage golven krijgen. In Hawaï is dit dus niet het geval. Het eiland is omgeven door zeer diep water, daarom komt de golf er met een grote snelheid aan. Als de diepte 1,3 maal de hoogte van de golf is, gaat deze beginnen te breken, hoe het breekt hangt af van de bodem.
Ter illustratie:
Type surfspots
Een pointbreak breekt meestal convex (bol rond). Omdat de golf eerst rond de “point” draait, gaat het uiterste gedeelte trager rollen dus achterblijven. Dit zorgt voor meestal lange en tragere minder holle golven.
Bij een reefbreak daarentegen stoot één kant eerst recht op het rif, waardoor dat gedeelte begint te breken, en dus trager gaat rollen, de rest van de golf gaat dus sneller, dit zorgt voor kortere krachtige holle golven. Het is dus ook belangrijk om te weten in welke richting de swell loopt.
Bij een beachbreak wordt de golf bepaald door de ligging van de zandbanken. Hoe dieper, hoe vlakker de break en bij plotseling opkomende ondiepe bodems krijg je meestal krachtige snel brekende holle golven. Denk aan Hossegor.
Invloed van het het getij
De kwaliteit van de golven op een surfspot hangt verder af van het tijd. Soms kunnen de golven erg slecht zijn en 3 uur later gewoon perfect. Een goede kennis van de getijen over de spots waar je surft kan ervoor zorgen dat je op de juiste plaats op het juiste ogenblik bent. Haal altijd een getijdentabel van het gebied waar je zit, deze zijn in bijna alle surfshops of havens te verkrijgen.
Golven van 20 meter in de Noordzee?
Video van het Klokhuis
Deze video legt het ook nog eens goed uit.
https://youtu.be/twJ-Y7Znp2c
Uitgelichte foto van dit bericht is gemaakt door Robin Bakker.
